Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης και ορμονοεξαρτώμενη νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενδομητρικού ιστού εκτός του εσωτερικού της μήτρας. Πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση, η οποία παρουσιάζεται περίπου στο 15 – 20% του γενικού γυναικείου πληθυσμού και στο 20-50% των γυναικών με υπογονιμότητα ή χρόνιο πυελικό πόνο.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;
- Διάχυτος ή εντοπισμένος πόνος στην κοιλιά ο οποίος μπορεί να συσχετίζεται με την περίοδο αλλά μπορεί να εμφανίζεται σε άλλες χρονικές περιόδους του κύκλου
- Πόνος κατά την επαφή
- Πόνος όταν πηγαίνουμε στην τουαλέτα
Η ένταση του πόνου δεν αποτελεί πάντα ένδειξη της έκτασης της ενδομητρίωσης. Ήπιας μορφής ενδομητρίωση είναι δυνατό να συνοδεύεται από έντονο πόνο, ενώ προχωρημένη νόσος μπορεί να εμφανίζει καθόλου ή λίγο πόνο. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τα συμπτώματα εμφανίζονται πολλές φορές ακυκλικά, δηλαδή δεν επαναλαμβάνονται με σταθερό ρυθμό και αυτό οδηγεί τις ασθενείς στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι τα συμπτώματα τους οφείλονται σε διαφορετικές παθήσεις. Λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα των συμπτωμάτων της ενδομητρίωσης, η διάγνωση πολλές φορές γίνεται μετά από καθυστέρηση πολλών ετών με αποτέλεσμα να αποτελεί μια ασθένεια που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των γυναικών που πάσχουν.
Πώς μπορεί να ανιχνευθεί η ενδομητρίωση;
Οι βασικές μέθοδοι διάγνωσης της ενδομητρίωσης είναι η πυελική εξέταση, η χρήση υπερήχων, η μαγνητική απεικόνιση και η λαπαροσκόπηση.
Πυελική εξέταση: Η αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση βοηθά στο να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ψηλαφητές βλάβες.
Υπέρηχος: Η απεικονιστική εξέταση με υπερήχους, πραγματοποιείται για να εντοπισθούν κύστεις ή όζοι που μπορεί να σχετίζονται με ενδομητρίωση.
Μαγνητική απεικόνιση (MRI): Είναι η απεικονιστική μέδοδος εκλογής η οποία γίνεται με ειδικό πρωτόκολλο ενδομητρίωσης για να ανιχνευθούν οι εστίες της ενδομητρίωσης.
Λαπαροσκόπηση: Είναι η πλέον εξειδικευμένη και αποτελεσματική διαγνωστική τεχνική για την ενδομητρίωση. Κατά τη διάρκεια της λαπαροσκόπησης, ο Γυναικολόγος εισάγει από το ομφαλό ένα λεπτό όργανο, στην άκρη του οποίου φέρεται μια κάμερα υψηλής ευκρίνειας. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να εντοπιστεί ο ενδομητρικός ιστός που έχει αναπτυχθεί εκτός μήτρας. Κατά τη διάρκεια της λαπαροσκόπησης ο ιατρός μπορεί να λάβει δείγμα ιστού για βιοψία.
Πώς θεραπεύεται η ενδομητρίωση;
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης ανάλογα με την έκταση και τα συμπτώματα της νόσου μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή συνδυασμός και των δύο.
Η φαρμακευτική θεραπεία αποτελεί βάση κατευθυντήριων οδηγιών την πρώτη προσπάθεια για την θεραπεία των ασθενών με διαγνωσμένη νόσο. Σε περίπτωση μη βελτίωσης των συμπτωμάτων το επόμενο βήμα είναι η χειρουργική προσέγγιση.
Σε ασθενείς με ένδειξη για χειρουργική αντιμετώπιση η επέμβαση θα πρέπει να έχει τους παρακάτω στόχους:
- Καταστροφή των επιφανειακών βλαβών με την χρήση συστημάτων ενέργειας
- Λύση των συμφύσεων και αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας
- Αφαίρεση των εν τω βάθη εστιών, των τμημάτων ενδομητρίωσης δηλαδή που προσβάλουν τα ανατομικά όργανα του γυναικείου σώματος
- Ανακατασκευή των κατεστραμμένων γυναικολογικών οργάνων στο βαθμό που είναι εφικτό
Η χειρουργική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης γίνεται πλέον στις περισσότερες ασθενείς ενδοσκοπικά με την μέθοδο την λαπαροσκοπικής ή/και ρομποτικής χειρουργικής.
Στο κέντρο μας ο ιατρός θα πραγματοποιήσει χαρτογράφηση των ευρημάτων με βάσει τις ειδικές φόρμες της Αμερικανικής Εταιρείας Γυναικολογικής Λαπαροσκόπησης και της σταδιοποίησης ΕΝΖΙΑΝ οι οποίες θα βοηθήσουν στην πιο αποτελεσματική θεραπεία αλλά και θα αποτελέσουν στοιχεία αναφοράς για μελλοντική χρήση σε περιπτώσεις υποτροπής της νόσου.