Τι είναι ο καρκίνος των ωοθηκών;
Ο καρκίνος των ωοθηκών κατατάσσεται ως ο τρίτος πιο συχνός γυναικολογικός καρκίνος σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο κίνδυνος κατά την διάρκεια ζωής μιας γυναίκας για την ανάπτυξη κακοήθους όγκου στις ωοθήκες είναι 1,5% (αντιστοιχεί σε 1 από 68 γυναίκες). Παρότι η 5της επιβίωση μετά από επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση μπορεί να ξεπεράσει το 75%, δυστυχώς τα ¾ των περιπτώσεων διαγιγνώσκονται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο.
Εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία των 50 ετών αν και μπορεί και να εμφανιστεί σε νεαρές γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών ως αποτέλεσμα γονιδιακών μεταλλάξεων. Για τον λόγο αυτό σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό προτείνεται ο γονιδιακός έλεγχος.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών;
Στα πιο συχνά συμπτώματα, συγκαταλέγονται ο πόνος στην κοιλιακή χώρα , το φούσκωμα ή αίσθημα πληρότητας και η δυσκοιλιότητα. Συχνά οι ασθενείς παρατηρούν απώλεια όρεξης ή βάρους. Λόγω των συμπτωμάτων αυτών ο καρκίνος των ωοθηκών συχνά συγχέεται με παθήσεις του πεπτικού συστήματος με αποτέλεσμα να μην δίνουν την απαραίτητη σημασία παρά μόνον όταν τα συμπτώματα να γίνουν πολύ έντονα.
Σε κάθε περίπτωση η εμφάνιση ενός ή περισσοτέρων συμπτωμάτων από αυτά που αναφέρθηκαν δεν σημαίνει ότι έχουμε νόσο των ωοθηκών. Ωστόσο, καθότι η πρόληψη είναι η σημαντική, όταν έχουμε αίσθηση φουσκώματος πολύ γρήγορα όταν τρώμε, αλλαγή στις συνήθειες του μπάνιου (ούρηση συχνότερα ή επειγόντως ή δυσκοιλιότητα) ή ανεξήγητο κοιλιακό άλγος καλό είναι να κανονίσουμε έναν γυναικολογικό έλεγχο.
Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος των ωοθηκών;
Δυστυχώς δεν υπάρχει μέχρι σήμερα καμία αποτελεσματική μέθοδος για την σίγουρη πρόληψη του καρκίνου των ωοθηκών. Ωστόσο, ο τυπικός ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος με διακολπικό υπερηχογράφημα σε συνδυασμό με την κατάλληλη ενημέρωση των γυναικών για τα συμπτώματα που πρέπει να προσέχουν παίζουν σημαντικό ρόλο στον στην έγκαιρη διάγνωση της νόσου.
Εάν ο γυναικολόγος σας δει ύποπτα μορφώματα στον υπέρηχο θα σας συστήσει να κάνετε επιπλέον απεικονιστικό έλεγχο με αξονική ή μαγνητική τομογραφία καθώς και εξέταση αίματος για έλεγχος των καρκινικών δεικτών. Το επόμενο βήμα είναι η κλινική σταδιοποίηση είτε με διαγνωστική λαπαροσκόπηση είτε με διερευνητική λαπαροτομία. Η τελική διάγνωση τίθεται με την ιστολογική επιβεβαίωση μετά από την λήψη βιοψίας
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος των ωοθηκών;
Η θεραπεία για τον καρκίνο των ωοθηκών ποικίλλει, ανάλογα με τον τύπο και το βαθμό στον οποίο έχει εξαπλωθεί. Το βασικό θεραπευτικό πρωτόκολλο εδραιώθηκε παγκοσμίως από την Γερμανική Εταιρεία Γυναικολογικής Ογκολογίας (AGO) πριν από αρκετές δεκαετίες και αποτελείται από την χειρουργική κυτταρομείωση σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία. Τα τελευταία χρόνια μια νέα άκρως αποτελεσματική θεραπεία αντισωμάτων με αναστολείς PARP έχει προστεθεί στην θεραπεία αυτή. Το θεραπευτικό σχήμα που θα ακολουθήσει η ασθενής αποφασίζεται μετά από την παρουσίαση του περιστατικού σε διεπιστημονικό ογκολογικό συμβούλιο. Ο βασικός χειρουργικό στόχος είναι η επίτευξη πλήρης αφαίρεσης της ορατής νόσου. Αυτή η προσέγγιση έχει αποδειχθεί ότι σε συνδυασμό με την χημειοθεραπεία βελτιώνει σημαντικά την επιβίωση των ασθενών που πάσχουν από αυτή την ασθένεια. Ο ρόλος της χημειοθεραπείας μπορεί να είναι είτε εισαγωγικός έτσι ώστε να μειωθεί το φορτίο της νόσου και να έχει καλύτερο αποτέλεσμα ο χειρουργικός καθαρισμός ή μετεγχειρητικός έτσι ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος επανεμφάνισης της νόσου στο μέλλον. Τεχνικές με ενδοπεριτοναϊκή έγχυση χημειοθεραπείας (HIPEC) έχουν αποδειχθεί ότι δεν προσφέρουν καλύτερο αποτέλεσμα και έχουν πλέον εγκαταλειφθεί σε διεθνές επίπεδο για αυτό και καλό θα ήταν να αποφεύγονται.
Υποτροπή της νόσου
Ορισμένοι ασθενείς με καρκίνο των ωοθηκών μπορεί να παρουσιάσουν υποτροπή της νόσου. Σε αυτή την περίπτωση, ανάλογα με το χρόνο που έχει περάσει από το τέλος της χημειοθεραπείας μέχρι τη διάγνωση της υποτροπής θα γίνει νέα εκτίμηση και θα αποφασιστεί ένα νέο θεραπευτικό πλάνο. Ανάλογα με την θέση και την έκταση της νόσου το περιστατικό θα συζητηθεί σε ογκολογικό συμβούλιο και θα προταθεί μια νέα θεραπεία 2ης γραμμής.
Το σημαντικό μήνυμα για τις ασθενείς μας είναι ότι η θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών αποτελεί μια προκλητική αλλά αντιμετωπίσιμη νόσο του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος όπου η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι σημαντικές για την μετέπειτα πορεία της ασθενούς.