Κύστεις ωοθηκών

Τι είναι οι κύστεις ωοθηκών;

*Οι κύστεις ωοθηκών είναι σάκοι με ρευστό ή ημίρευστο περιεχόμενο. Εντοπίζονται στη διάρκεια του γυναικολογικού ελέγχου μέσω του υπερηχογραφήματος. Οι κύστεις ωοθηκών αποτελούν στην πλειοψηφία τους καλοήθη ευρήματα. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, κάποιες από τις πιο γνωστές κατηγορίες κύστεων είναι οι εξής:

*Λειτουργικές κύστεις. Πρόκειται για τη συνηθέστερη μορφή κύστεων. Είναι κύστεις του ωοθυλακίου, που αναπτύσσονται λόγω ορμονικών διαταραχών. Υποχωρούν μόνες τους μέσα σε 6-8 εβδομάδες.

*Δερμοειδείς κύστεις, οι γνωστές και ως τερατώματα, καθώς μπορεί να περιέχουν τρίχες, δόντια, κ.α.. Οι κύστεις αυτές είναι παράγωγα αρχικά αδιαφοροποίητων αρχέγονων κυττάρων που διαφοροποιήθηκαν μεταγενέστερα. Αν και συναντώνται σπάνια, αναπτύσσονται κυρίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

*Κυσταδενώματα, που διαχωρίζονται σε ορώδη και βλεννώδη, ανάλογα με την πυκνότητα του υγρού που περιέχουν. Συνήθως είναι καλοήθη. Το μέγεθός τους μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 10 εκ. σε διάμετρο.

*Αιμορραγικές κύστεις, με κύριο χαρακτηριστικό την αιμορραγία μέσα στην κοιλιά. Συνοδεύονται από οξύ πόνο και αφορούν γυναίκες που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία.

*Όγκοι οριακής κακοήθειας, που αποτελούν νεοπλάσματα των ωοθηκών. Συνήθως διαγιγνώσκονται σε αρχικό στάδιο. Μπορεί να συνοδεύονται από πόνο ή πίεση στη κοιλιά αλλά και να εμφανίζονται ελλείψει συμπτωμάτων.

Γιατί εμφανίζονται οι κύστεις ωοθηκών;

Η αιτία ανάπτυξης κύστεων των ωοθηκών παραμένει άγνωστη. Η εμφάνισή τους δεν συνδέεται με την ηλικία της γυναίκας, αφού είναι δυνατό να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε φάση, ακόμη και μετά την εμμηνόπαυση. Ωστόσο, η περίοδος της εφηβείας
Πώς διαγιγνώσκονται οι κύστεις ωοθηκών
Τα μέσα που διαθέτουμε για τη διάγνωση και την ταυτοποίηση του είδους μιας κύστης ωοθηκών είναι τα ακόλουθα:

• Γυναικολογική εξέταση (ψηλάφηση γυναικολογικών οργάνων)
• Υπερηχογράφημα
• Αιματολογικές εξετάσεις (αίματος, καρκινικών δεικτών)
• Εξέταση ούρων
• Τεστ κύησης

Συμπτώματα που συνοδεύουν τις κύστεις ωοθηκών

Οι γυναίκες με κύστεις ωοθηκών, στην πλειονότητά τους, στερούνται συμπτωματολογίας. Ωστόσο, όταν εκδηλώνονται συμπτώματα, τα συνηθέστερα είναι:

• Πόνος χαμηλά στην κοιλιά
• Οξύς κολικοειδής πόνος, ο οποίος μπορεί να υποδεικνύει συστροφή ωοθήκης
• Δυσφορία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
• Αίσθημα φουσώματος
• Δυσουρία ή δυσκοιλιότητα
• Δυσπεψία, αίσθημα καύσου στο στομάχι

Τι είναι η συστροφή ωοθήκης;

Η συστροφή ωοθήκης είναι η  περιστροφή της ωοθήκης γύρω από τον αγγειακό μίσχο. Πρόκειται για μία όχι και τόσο συχνή κλινική κατάσταση, η οποία απαιτεί έγκαιρη ιατρική αντιμετώπιση με χειρουργική επέμβαση ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος νέκρωσης της ωοθήκης.

Η συστροφή ωοθήκης οφείλεται σε αστάθεια της ωοθήκης, η οποία προκαλείται από την ύπαρξη κάποιας μεγάλης κύστης ή μάζας στην περιοχή.
Κακοήθεις κύστεις ωοθηκών
Οι κύστεις ωοθηκών είναι στην πλειονότητά τους καλοήθεις σχηματισμοί και αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση και ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους και την κλινική κατάσταση της ασθενούς. Υπάρχει όμως η πιθανότητα, σε ένα μικρό ποσοστό των ασθενών, η εμφάνιση μιας νέας κύστης να συνδέεται με κάποια κακοήθη νεοπλασία. Οι κακοήθεις κύστεις ωοθηκών μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα, παρόλα αυτά παρουσιάζονται συχνότερα σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

Ένας έμπειρος μαιευτήρας γυναικολόγος με εξειδίκευση στο γυναικολογικό καρκίνο, μπορεί με σχετική ευκολία να πραγματοποιήσει τη διαφοροδιάγνωση μεταξύ μιας καλοήθους και μιας κακοήθους κύστης ωοθηκών, μέσω του υπερηχογραφικού ελέγχου.
Ποιες γυναίκες εμφανίσουν υψηλότερη πιθανότητα για την ανάπτυξη κακοήθειας;
Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών είναι αυξημένη σε περιπτώσεις που:

• • Υπάρχει ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ωοθηκών.
  • Υπάρχει ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μου μαστού ή του γαστρεντερικού συστήματος.
  • Οι κύστεις εμφανίζουν ύποπτα στοιχεία κατά τον απεικονιστικό έλεγχο.

• Οι κύστεις συνοδεύονται από την παρουσία ασκίτη (υγρό στην κοιλιά) ή μεταστάσεων.

Θεραπευτική αντιμετώπιση για τις κύστεις ωοθηκών

Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, οι κύστεις ωοθηκών αντιμετωπίζονται με:

• Συντηρητική αγωγή, εφόσον πρόκειται για καλόηθες εύρημα που δεν συνοδεύεται από συμπτώματα. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται τακτικός υπερηχογραφικός έλεγχος.
• Φαρμακευτική αγωγή, η οποία στοχεύει κυρίως στην αντιμετώπιση του πόνου. Χρησιμοποιούνται συνήθως αντιφλεγμονώδη, όπως είναι η ιβουπροφαίνη και γ παρακεταμόλη. Επίσης, αντισυλληπτικά χάπια χορηγούμενα συνήθως σε περίπτωση λειτουργικής κύστης, που οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές.
• Χειρουργική αφαίρεση εφόσον η κύστη δεν υποχωρεί και μεγαλώνει, όπως επίσης και για τις ανάγκες ιστολογικής εξέτασης. Οι κυστεκτομές γίνονται στην πλειονότητά τους λαπαροσκοπικά.